Зноскі:
1 Апостал піша тым, зн: хрысьціянам з юдэеў, умілаваным і ў адвечных намерах Божых сьцеражоным у зямным жыцьці для прыняцьця потым навукі Збавіцеля.
4 Першахрысьціяне любілі сябе называць сьвятымі, але не ў цяперашнім сэнсе кананізацыйным, ці глёрыфікацыйным, толькі таму, што належалі да рэлігіі сьвятое, што былі пакліканымі да сьвятасьці, назначаныя сьвятымі Сакрамантамі. У гэткім сэнсе й цяперашнія хрысьціяне ёсьць сьвятымі, хоць мо й не дараўноўваюць сьвятасьцю й гэраічнасьцю жыцьця тамтым першабытным, абдарваным харызмамі — спэцыяльнай ласкай.
Украдаліся аднак і ў тагдышнія сьвятыя асяродзьдзі людзі нягодныя ласкі, дагматычныя й моральныя гэрэтыкі. Проці гэткіх вось моцна перасьцярагае ў гэтым лісьце сьв. Юда, як відно з гэтага 4 вершу ды далейшых 8:12, 13 й 19. Абураў яго найболей свайго роду антыномізм, г.зн. грубое пагарджанне правам старазапаветным, вядучае да разнузданасьці моральнай, пад адманкай нібы-то хрысьціянскай вольнасьці ад права. (Аб гэтым пісаў і сьв. Павал: Філіп. 3:17; 1 Тым. 4:1; 2 Тым. 3:1).
8 Прыводзіцца старазапаветныя прыклады кары Божай за разнузданасьць і няверства, якая ня міне і новых грэшнікаў, блудных вучыцялёў мрыйнікаў. Госпад (у лацінск. тэксьце: Езус — трэба разумець Jozue, пастаўлены Госпадам да вызвалення) то вывеў зь няволі Егіпскай, але гэта не абазначае, што ўвёў у бязьверчую сваяволю, таму бязьверцаў выгубіў. Месца прабывання — неба. Зневажаючымі высокадастойнасьць — знача ня прызнаюць Хрыстуса за Бога.
9 ...ня пяропрах (архаізм, зн. пераспрэчванні) з дзьяблам, які намагаўся пахаваць Майжэша у месцы ведамым для ўсіх і слаўным, каб (занадта гарачыя) жыды аддавалі яму боскую чэсьць; а сьв. Арх. Міхал выступіў проці гэткай богазьняважлівай узурпацыі, але пракляцьця заслужыўшаму дзьяблу не павінна было выйсьці з вуснаў Арханела (а тым-болей не павінна ніколі выйходзіць з нашых вуснаў), хай сам Бог аглашае прысуд... Гэтая зацемка не спатыкаецца нідзе ў сьв. Кнігах; сьв. Юда ведаў аб гэтым з традыцыі, на сьляды якое у мінулым стагодзьдзі (1861) наткнуўся А.Цэрыяні ў апокрыфе: Унебаўзяцьце Майжэша (ведамым Клемэнсу й Дыдымусу Александр., Орыгэнэсу), знойдзеным у Амброзіянскай бібліятэцы Мілану.
10 А гэтыя — знача разнузданыя блуднаверцы, якія буяняць на ўсё тое, што перавышае іх розум; каліж дапнуцца тым розумам сёе-тое пазнаць, дык псуюць сябе самадурствам «навуковага ўсемагутцтва», а бязьверствам у праўдзівую Усемагутнасьць і Усеведу.
11 Каінавы шлях — спосаб жыцьця Каіна: завісьць, братабойства, гэрэзыя, атэізм, безнадзейная роспач і асуд.
Папусьціліся падк. мане — даліся ўблытаць у падкупную ману, як той біблійны Балаам...
12 Сябр. субяседніцтва гасьціннае — пачастункі, брацкія вячэры (пагрэцку: agape), на якіх нясуразныя паводзіны ў гутарцы, ядзе й піцьці, плямілі гасьцінны далікатны настрой таварыства і прызваітую вясёласьць.
Дравяная посуш — у лацінскім тэксьце сказана: «дрэвы двойчы памёршыя». Раз умёршыя (ўсохлыя) абыдна завуцца суастой, калі ён яшчэ стаіць на пні, выкараненне-ж яго робіць двойчы памёршым, ссохлым...
13 Наканавана — спагатовіла ім кон, сталася празначэннем...
19 Аб чалавеку як жывёліне псыха-фізычнай (animal rationale) і аб чалавеку духоўным гавора Ап. Павал у Першым Лісьце да Карынтыян (2:14), што першы — ідзе толькі за прыродным розумам, ня прызнаючы нічога надпрыроднага, а другі — асьвечаны Духам Св. (абдараны Ягонай ласкай веры) — разумее і прыроднае і надпрыроднае.
23 Асуджаных — яўных, агітуючых, гэрэтыкаў прабуйце праконываць аргументамі, напамінамі; другіх — г.зн. яшчэ толькі спакушаных блуднаверствам, усімі спосабамі — і просьбамі і грозьбамі — адводзьце ад агню тае агітацыі, пакуль яшчэ магчыма; іншым-жа — адпаўшым ужо, не шчадзеце міласэрдзя, аднак высьцерагаючыся заразьлівага абыцьця зь імі.
Сябры, вельмі патрэбныя наступныя папяровыя выданні:
- Сьвятая Бібля ў перакладзе Янкі Станкевіча 1973 (і Новы Закон 1970).
- Эвангельле Мацьвея, Марка, Лукі, Іоана — 1926−1930, Лодзь.
- Евангелля і Дзеі ў перакладах Гадлеўскага і Татарыновіча.
- Генезіс і Кніга Эклезіяста, або Прапаведніка ў перакладзе Яна Пятроўскага, 1984, 1987.
Калі вы імі валодаеце і можаце прадаць, патэлефануеце па тэлефоне +375296422269, ці напішыце — bible-man@mail.ru.
Калі вы чытаеце на беларускай мове, паспрабуйце новы праект — biblia.by:
Ліст сьвятога Юды апостала, 1 раздзел. Пераклад П. Татарыновіча.